Operacja "Wisła" stanowiła ostatni akt dramatu zmagań, które ukraińscy nacjonaliści rozpoczęli w 1943 r., dokonując ludobójstwa Polaków na Wołyniu. Dążyli oni do opanowania części ziem Polski. To samo stanowisko zajmowali ukraińscy komuniści.
OUN-UPA w walce z państwem polskim odniosły szereg sukcesów. Uciekając się do różnych metod, udało się im ograniczyć przesiedlenia ludności ukraińskiej na Ukrainę. Pozostali nadal jednak wspierali działania UPA, która czuła się bezkarna. Dla wszystkich stało się oczywiste, że bez całkowitego przesiedlenia Ukraińców i pozbawienia OUN-UPA zaplecza nie da się ustanowić trwałego pokoju w południowo-wschodniej Polsce. I właśnie ta operacja przeszła do historii jako powszechnie znana Akcja "Wisła".
Trzon książki stanowi zbiór analiz prof. dra hab. Władysława Filara, uznanego eksperta ds. stosunków polsko-ukraińskich i autora wielu publikacji z tego zakresu. Część druga zawiera relacje żołnierzy Wojska Polskiego, biorących udział w tamtych wydarzeniach. W części trzeciej czytelnik znajdzie sylwetki niektórych dowódców UPA i działaczy OUN, splamionych polską krwią i walczących o oderwanie od Polski tzw. Zakerzonia. Dla Ukraińców są to bohaterowie, dla Polaków ‒ niekoniecznie.
Książka zawiera też bogaty zestaw zdjęć archiwalnych, obrazujących działalność OUN-UPA, udostępnionych przez Muzeum Historyczne w Sanoku oraz pochodzących z prywatnych zbiorów prof. Władysława Filara.
Fragment: "Pierwszym aktem dramatu katyńskiego było zamordowanie tysięcy oficerów polskich, których internowano w końcu września 1939 r. i osadzono w obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie. Bardzo rzadko się zdarza, nawet w przypadku najkrwawszych wojen, aby pokonana strona, jej wojska, poniosły straty tego rodzaju i w takim rozmiarze. Ale ten dramat miał akt drugi, kiedy to ekshumując zwłoki, identyfikując je, czyniono to nie z intencją humanitarną, lecz propagandową: Trzecia Rzesza uderzyła tą drogą w jedność aliansu antyfaszystowskiego, w gronie tym wyrządzając szkody przede wszystkim Polsce. Pierwszy akt dramatu katyńskiego dokonał się w leśnej ciszy, przerywanej strzałami, drugi przy wrzasku Berlina, zamieszaniu wśród Sprzymierzonych. Ból osób bliskich ofiarom zbrodni katyńskiej, gdy w ferworze międzynarodowych polemik i wewnętrznego zamieszania dowiadywały się o stratach, jakie poniosły, zepchnięty został na plan dalszy."
Holokaust zarówno dzieci żydowskich, jak i polskich, był tak samo potworną zbrodnią wojenną.Za tę tezę prof. Richard C. Lukas był i nagradzany, i piętnowany.W swojej książce opisuje wojenne losy dzieci polskich i żydowskich. Bazując na zebranych świadectwach oraz zestawiając fakty i statystyki, ukazuje tragiczny los młodych ludzi tak samo skazanych na eksterminację. Może z innych przyczyn, może realizowaną inaczej, ale zdecydowanie w jednym celu: likwidacji perspektyw rozwoju narodu - tak żydowskiego, jak polskiego.W kolejnych rozdziałach przygląda się rozmaitym aspektom życia dzieci podczas wojny: w trakcie niemieckiej napaści, podczas deportacji, w obozach koncentracyjnych, poddanych germanizacji, działających w ruchu oporu, ukrywających się. Na koniec proponuje swoiste rozliczenie z postwojennej perspektywy.Równie wstrząsające są dalsze losy "wojennych" dzieci. Wiele z nich zostało bardzo okaleczonych - przez trudne doświadczenia, utratę domu, bliskich, ale też przez pranie mózgu w ramach germanizacji. Po wojnie musiały odnaleźć się w zupełnie nowej rzeczywistości komunistycznej Polski czy uwarunkowań emigracji.Książka otrzymała Literacką Nagrodę im. Janusza Korczaka przyznaną przez Ligę Przeciwko Zniesławieniu (1994).
UWAGI:
Tytuł oryginału według strony wydawcy. Bibliografia na stronach 305-327. Indeks.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Pierwsza książka, która przedstawiała prawdę historyczną o zbrodni katyńskiej. Prawdę nie łagodzoną i zakłamywaną ze względu na polsko-radziecką przyjaźń. Jerzy Łojek wydał swoją pracę w drugim obiegu pod pseudonimem Leopold Jerzewski. Książka była przedmiotem ścigania i konfiskat ze strony władz bezpieczeństwa PRL.
Wybór 15 pamiętników znalezionych w katyńskich grobach, wydobytych z mundurów i butów zamordowanych przez funkcjonariuszy NKWD polskich oficerów w 1940 roku, a więc w okresie, kiedy Związek Sowiecki był w okresie pokoju.
Z obozowych doświadczeń powstały wspomnienia Pięć lat kacetu. Grzesiuk niezwykle szczerze, barwnie i z nieodłączną dozą humoru opowiada, jak dzięki wielkiemu życiowemu sprytowi i twardemu charakterowi udało mu się wygrać z nazistowską machiną wyniszczania i niewolniczej pracy. Osłania swoją filozofię przetrwania obozowego piekła i zachowania godności w czasach, w których było to prawie niemożliwe.
UWAGI:
Stanowi cz. 2 autobiografii. Cz.1 pt.: Boso, ale w ostrogach, cz 3. pt.: Na marginesie życia.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Literacki reportaż o dwóch twarzach Szwecji w czasie II wojny światowej.Gdy w zaanektowanej przez hitlerowskie Niemcy Austrii życie Żydów stało się nieznośne, Elise i Josef Ullmannowie postanowili za wszelką cenę ocalić swojego jedynego syna. Ratunek mógł oznaczać tylko jedno - wysłanie Ottona do jakiegoś bezpiecznego kraju. Tak trafił do Szwecji. W ciągu pięciu lat rozłąki, aż do ich śmierci w Auschwitz w 1944 roku, piszą do niego ponad pięćset listów, na podstawie których Elisabeth Asbrink tworzy intymną opowieść o miłości i tęsknocie wplecioną w najczarniejsze fragmenty historii Europy XX wieku.Ale ta historia ma jeszcze jednego bohatera. To Ingvar Kamprad, rówieśnik Ottona i późniejszy twórca IKEI. Zafascynowany nazistowskimi ideami należał do faszyzujących szwedzkich organizacji. Losy tych dwóch chłopców splotły się, gdy Otto zatrudnił się na farmie Kampradów. Ingvar wiedział, że Otto jest Żydem, Otto znał poglądy Ingvara, a mimo to połączyła ich przyjaźń. To kolejna zagadka ludzkiego losu.To opowieść o życiu, które nagle rozpada się w proch, o rozpaczliwym szukaniu ratunku, o samotności dziecka wyrwanego z rodzinnego domu, o najgorszej zarazie, jaka mogła spotkać ludzkość - nienawiści do drugiego człowieka. To wreszcie rozliczenie autorki ze wstydliwą historią jej kraju. Asbrink demaskuje Szwecję i jej prawdziwy stosunek do Żydów - niechęć, bierność i milczące przyzwolenie na Zagładę.
UWAGI:
Bibliografia, netografia na stronach 371-374.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni